Zaraza wielka (Orobanche elatior) to bardzo rzadki gatunek bezzieleniowej rośliny pasożytniczej występującej głównie na murawach kserotermicznych. Na terenie Nadleśnictwa Strzałowo trafił na nią Andrzej Ryś, przyrodnik i leśnik z zamiłowania i zawodu. W Polsce, według różnych źródeł naukowych, jej liczebność oceniana jest na poziomie kilkudziesięciu do stu stanowisk. Nazwa zarazy i jej przynależność do roślin pasożytniczych większości osób z pewnością kojarzy się z chorobą, czymś złym, nieprzyjemnym lub stwarzającym zagrożenie.
W rzeczywistości zaraza jest gatunkiem, który kierując się wolą przetrwania, w ewolucyjnym toku swojego rozwoju przyjął strategię polegającą na wykorzystaniu do egzystencji życia innego gatunku. W tym przypadku dotyczy to chabra driakiewnika (Centaurea scabiosa), który jest jedynym żywicielem zarazy wielkiej. Oznacza to, że jej życie uzależnione jest bezwzględnie od istnienia chabra.

Pomimo tego, że zaraza jest pasożytem, nie jest jej łatwo. Ma „pod górkę”, ponieważ warunkiem jej przetrwania musi być bezpośredni kontakt jej maleńkich nasionek z korzeniami chabra driakiewnika. Dopiero wtedy nasiona zarazy wytwarzają ssawki, które przenikają do korzenia żywiciela. Na to wszystko muszą nałożyć się odpowiednie warunki świetlne i pogodowe oraz inne czynniki, których badacze do końca nie rozpoznali.

Zarazę wielką w Nadleśnictwie Strzałowo stwierdzono w ostatnich latach tylko na dwóch stanowiskach. W obydwu przypadkach są to miejsca, na których od pięciu lat prowadzone są zabiegi odtwarzania niewielkich płatów muraw kserotermicznych i ciepłolubnych świetlistych dąbrów. Zabiegi te polegają głównie na wykaszaniu, odkrzaczaniu i grabieniu pozyskanej biomasy wraz z jej usunięciem z odtwarzanych powierzchni.     

Dramatyczny sposób uzależnienia jednego gatunku od drugiego, czyli pasożytnictwo, można usprawiedliwić wolą życia. Taki pomysł na byt w świecie przyrody jest zjawiskiem powszechnym i bez niego trudno sobie wyobrazić funkcjonowanie wielu gatunków.